BÀI 27CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN NHÀ NGUYỄN (T1)I. TÈNH HÈNH CHÍNH TRỊ KINH TẾ....

1. Nguyễn á nh lập lại chế độa, Hoạt động 1: phong kiến tập quyền: Gv: Ngày 16/9/1792, Quang Trung đột ngột quađời. Vậy, khi Quang Trung mất triều đại Tõy Sơngặp phải những khú khăn gỡ?Hs: Quang Toản lờn ngụi, khụng đủ năng lực, uytớnh. Nội bộ triều đỡnh Phỳ Xuõn nảy sinh mõuthuẫn và suy yếu.- Nguyễn Nhạc an phận khụng lo việc nước,Nguyễn Lữ bất tài...Gv: Sau khi được Phỏp giỳp sức, Nguyễn Ánhchiếm lại vựng đất Gia Định. Đứng trước bốicảnh nội bộ Tõy Sơn suy yếu Nguyễn Ánh ở GiaĐinh cú hành động gỡ?Hs: - Đem quõn lấn dần vựng đõt Tõy Sơn. 1801,chiếm Quy Nhơn -> Phỳ Xuõn -> Quang Toản ->ra Bắc.- Giữa năm 1802, Nguyễn Ánh huy động 1 lựclượng lớn tấn cụng ra Bắc, lần lượt chiếm cỏcvựng đất từ Q. Trị đến Nam Định tiến về ThăngLong, Quang toản lờn Bắc Giang, bị bắt, triều đạiTõy Sơn sụp đổ.Gv: Tại sao Nguyễn Ánh nhanh chúng tiờu diệt- 1802, Nguyễn ánh lên ngôiđược nhà Tõy Sơn?vua lập ra triều Nguyễn.Hs: - Vua QTrung mất sớm, Q.Toản lờn ngụi -khụng đủ năng lực điều hành việc nước.

- Nội bộ Tõy Sơn chia rẽ, thế lực suy yếu.- Chọn Phú Xuân làm kinh đôGv: Sau khi lật đổ Tõy Sơn Nguyễn Ánh đã làmgì để lập lại và củng cố chế độ phong kiến tậpquyền?Hs: - Lên ngôi vua - Gia Long, chọn Phú Xuânlàm kinh đô, 1806 xng đế. (Xem ảnh vua Gialong) hiện nay, hệ thống cung điện lăng tẩm củacác vua Nguyễn đang còn ở Huế, đợc UNESCOcông nhận là di sản văn hoá thế giới)- Tổ chức triều đình gồm 6 bộ (Bộ Hộ - tài chính,thuế khóa; Bộ Lại - tuyển chọn quan lại, banphẩm tớc, soạn thảo chiếu chỉ; Bộ Lễ - thi Cử, tế- Chia cả nớc làm 30 tỉnh và mộttự, phong thần; Bộ Binh - tuyển, điều động binhphủ trực thuộc.lính; Bộ Hình - soạn luật, xét duyệt tố tụng; BộCông - xây dựng cung điện, lăng tẩm, thànhluỹ...) đứng đầu mỗi bộ là quan thợng th ngoài racòn có các cơ quan chuyên môn: Hàn lâm viện,Thái Y viện, Quốc tử giám....vua nắm mọi quyềnhành, nhà nớc quân chủ đợc củng cố từ TW đếnđịa phơng - Chia cả nớc làm 30 tỉnh và một phủ trực thuộc.đứng đầu tỉnh lớn chức tổng đốc, tỉnh vừa và nhỏchức tuần phủ. Dới tỉnh là phủ, huyện, châu rồiđến tổng và xã. Tên nứơc Việt Nam có từ thời GiaLong(Chiếu bản đồ các tỉnh )Gv: Em có nhận xét gì về cách tổ chức đơn vị- Năm 1815, ban hành luật Giahành chính dới triều Nguyễn?Long.Hs: Đây là lần đầu tiên trên một lãnh thổ thốngnhất, các tổ chức hành chính đựơc sắp đặt chặtchẽ và quy củ.Gv: Để tăng cờng củng cố nền tập quyền chuyênchế và tăng cờng đàn áp kẻ phạm tội. Vua GiaLong chú trọng củng cố pháp luật. Vậy sản phẩmtiêu biểu của hoạt động lập pháp đợc thể hiệnntn?Hs: -> năm 1815, ban hành bộ Hoàng triển luật lệ(luật Gia long) gồm 21 quyển chính với 398 điềuvà một quyển phụ lục với 30 điều.Nội dung của bộ luật dựa hẵn vào bộ luật nhàMãn Thanh. Thủ tiêu những điều luật tiến bộ thờiHồng Đức về luật hôn nhân, gia đình và dân luật.T tởng chủ đạo của bộ luật Gia Long là bảo vệquyền uy tuyệt đối của nhà vua, khôi phục vàcủng cố chế độ phong kiến lạc hậu, thẳng tay dànáp mọi hành động phản kháng của nhân dân, bộluật đa ra nhứng hình phạt rất tàn nhẫn.(GV Chiếu lên bảng minh hoạ)"Bộ luật quy định hình phạt đối với cả bà con thânthuộc của can phạm. Đối với tội "phản nghịch" thìthủ phạm, tòng phạm bị xử lăng trì, bà con thânthuộc của can phạm là Nam trên 16 tuổi bị xửchém, dới 16 tuổi và Nữ bị bắt làm nô tì. Các hình- Quan tâm và củng cố quân đội.phạt áp dụng nhằm đày đạo thân thể con ngời nh :+ Xây dựng thành trìlăng trì (xẻo thịt cho chế dần) trảm khiêu (chém+ Lập hệ thống trạm ngựabêu đầu), phân thây, băm xác...hình phạt đánhbằng roi, gậy thì phổ biến trong mọi đều luật."Gv: Bên cạnh luật pháp nhà Nguyễn rất chủ trọngđến XD và củng cố quân đội. Vậy nhà Nguyễn đãlàm gì để củng cố quan đội?Hs; - Xây dựng thành trì vững chắc ở kinh đô, cáctrấn, các tỉnh. - Lập hệ thống trạm ngựa từ nam quan đến Càmau.(chuyển tinh tức từ triều đình đến các địa ph-ơng) (nhân dân phải đi phu đi lính rất cực khổ)GV cho HS xem hai bức tranh quan võ và lính cậnvệ thời Nguyễn.Gv; Qua H.62 và H.63 em có nhận xét gì về binhlính dới triều Nguyễn?- Đối ngoại:=> Quan võ mặc áo bào ngồi trên ngựa có lọng + đóng cửa không tiếp xúc vớiche, oai phong.nớc ngoài.Lính cận vệ đợc trang bị đầy đủ vũ khí, quân phụcđồng bộ-+ Thần phục nhà Thanh.Gv nhà Nguyễn đã có những chính sách gì về đ-ờng lối đối ngoại?Hs: - Đóng cửa không tiếp xúc với nớc ngoài.- Thần phục nhà Thanh. (vì cho rằng chỉ có hoàngđế phơng Bắc mới là "đấng chí tôn chí đại". chỉ có"Thiên triều" mới là chúa tể thiên hạ mà thôi.GV: Em có suy nghĩ gì về đờng lối đối ngoại củanhà Nguyễn? Sẽ đa đến hậu quả gì?Hs: - Chính sách ngoại giao nói trên vừa thiếu