PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH A

2. Phân tích, chứng minh a. Giải thích - Hình tượng trung tâm là hình tượng nghệ thuật xuyên suốt bài thơ, góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm và tư tưởng của tác giả. - Hình tượng ẩn dụ là hình tượng mang ý nghĩa biểu trưng. Ngoài ý nghĩa tả thực, sóng còn là hình tượng ẩn dụ cho em, là sự hoá thân của em. Người phụ nữ qua sóng và nhờ sóng giãi bày cảm xúc, tâm trạng của mình trong tình yêu. b. Phân tích, chứng minh - Sóng là hình tượng nghệ thuật trung tâm. Xuyên suốt các khổ thơ là những cảm nhận của Xuân Quỳnh về sóng và nhờ sóng, nữ sĩ bày tỏ tình cảm, tâm trạng trong tình yêu: + Sóng được cảm nhận với hai trạng thái đối lập (dữ dội, dịu êm; ồn ào, lặng lẽ); sóng luôn khao khát trong hành trình tìm ra biển lớn và được cảm nhận như sự tồn tại vĩnh hằng muôn thuở. + Sóng là hiện tượng thiên nhiên vừa bất ngờ, vừa bí ẩn rất khó để lí giải nguồn gốc nhưng sóng luôn thao thức nỗi nhớ bờ không nghỉ, không yên. - Sóng là hình tượng ẩn dụ cho người con gái trong tình yêu: + Khi yêu, người con gái sống với những trạng thái phong phú, phức tạp đầy bí ẩn của tâm hồn. Họ luôn chủ động, mãnh liệt trong tình yêu. Đó là khát vọng vĩnh hằng muôn thuở như muôn đời con người vẫn tìm đến tình yêu và mãi mãi đến với tình yêu. + Trước biển cả mênh mông, người con gái muốn truy tìm nguồn gốc của những con sóng biển cũng như muốn tìm hiểu, cắt nghĩa nguồn gốc của tình yêu. + Nỗi nhớ của sóng với bờ cũng là nỗi nhớ cồn cào, da diết, mãnh liệt của người con gái. Đó là nỗi nhớ chiếm lĩnh trọn vẹn mọi không gian, thời gian, đi sâu vào tiềm thức, giấc mơ của con người... - Nghệ thuật: Thể thơ năm chữ với âm điệu nhịp nhàng dào dạt như những con sóng biển, cách xây dựng hình tượng nghệ thuật độc đáo, kết cấu song trùng sóng và em; ngôn ngữ trong sáng, giản dị; các biện pháp điệp từ, điệp cú pháp, câu hỏi tu từ, nhân hóa, ẩn dụ, điệp từ,... được sử dụng tài hoa, sáng tạo góp phần tạo nên giá trị và vẻ đẹp của bài thơ Sóng. Bài thơ như một truyền thuyết về tình yêu đôi lứa. Đánh giá chung: - Qua sóng, một hình tượng nghệ thuật trung tâm và có ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ ấy chủ động, mạnh bạo bày tỏ những khát khao và rung động rạo rực của lòng mình. Đó là một nét rất mới mẻ, thậm chí hiện đại trong thơ ca. Nhưng đó cũng là một tâm hồn thật trong sáng, tha thiết và đắm say, một tình yêu thủy chung, tuyệt đối dâng hiến trọn vẹn đến quên mình. Nó rất gần gũi với mọi người và có gốc rễ trong quan niệm vững bền của dân tộc. - Với cách xây dựng hình tượng nghệ thuật độc đáo, sáng tạo, Sóng không chỉ là một trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh mà còn là một trong những bài thơ hay nhất về tình yêu của nền thơ ca Việt Nam hiện đại.