(6Đ) PHÂN TÍCH BÀI THƠ “CẢNH NGÀY - TRÊN CƠ SỞ HỌC SINH NẮM VỮNG NỘI...

Câu 3: (6đ) Phân tích bài thơ “Cảnh ngày - Trên cơ sở học sinh nắm vững nội dung và nghệ hè” của tác giả Nguyễn Trãi: thuật của bài thơ Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới – Bài 43), nêu được cảm nhận của bản thân về “Rồi hóng mát thuở ngày trường, vẻ đẹp tâm hồn của tác giả Nguyễn Trãi. Hòe lục đùn đùn tán rợp gương. - Bài làm có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, Thạch lựu hiên còn phun thức không mắc lỗi về chính tả, về ngữ pháp, dùng từ. đỏ, Hồng liên trì đã tiễn mùi hương. Lao xao chợ cá làng ngư phủ, Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương. Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng, Dân giàu đủ khắp đòi phương” 2. Yêu cầu về kiến thức. Học sinh dựa vào những hiểu biết đã học về bài thơ phân tích và trình bày cảm nhận theo những cách riêng nhưng cần đảm bảo các ý sau: a. Mở bài: 0.5 Khái quát nét cơ bản về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận. b. Thân bài: * Giới thiệu về tác giả, tác phẩm : 0.5 + Nguyễn Trãi là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Ông để lại một số lượng sáng tác lớn. Thơ Nguyễn Trãi giàu tình cảm với thiên nhiên, đất nước, con người. + “Cảnh ngày hè” là bài thơ số 43 thuộc chùm thơ “Bảo kính cảnh giới” trong “Quốc âm thi tập”. Bài thơ đã miêu tả bức tranh thiên nhiên ngày hè giản dị, dân dã tràn đầy sức sống, qua đó thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ. * Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi: 1.5 - Tâm hồn yêu thiên nhiên nồng nàn tha thiết: + Tâm thế an nhiên tự tại ngắm cảnh trong câu thơ đầu tiên. + Thiên nhiên qua cảm xúc của thi sĩ trở nên sinh động, tràn đầy sức sống: hòe lục đùn đùn, rợp mát như giương ô che rợp, thạch lựu phun trào sắc đỏ, sen hồng đang độ nức ngát mùi hương. Nhà thơ căng mở mọi giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác) để đón nhận vẻ đẹp của cảnh vật ngày hè. - Tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống: 1 + Nhà thơ đã khắc họa bức tranh cuộc sống thanh bình: nơi chợ cá dân dã thì “lao xao”, chốn lầu gác thì “dắng dỏi” tiếng ve như một bản đàn. + Qua đó ta thấy được lòng yêu đời của Nguyễn Trãi. Cảnh vật thanh bình yên vui bởi sự thanh thản đang lan tỏa trong tâm hồn thi nhân. * Tấm lòng ái ưu với dân với nước: + Đắm mình trong cảnh ngày hè, nhà thơ ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc Nam Phong cầu mưa thuận gió hòa để “Dân giàu đủ khắp đòi phương”. + Lấy Nghiêu, Thuấn làm “gương báu răn mình”, Nguyễn Trãi bộc lộ chí hướng cao cả: khát khao đem tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân. + Đây là tư tưởng tích cực tiến bộ của Nguyễn Trãi và lí tưởng “dân giàu đủ khắp đòi phương” của Nguyễn Trãi với ngày hôm nay vẫn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. * Đánh giá về nghệ thuật của tác phẩm - Hệ thống ngôn từ giản dị, tinh tế, xen lẫn từ Hán và điển tích. - Sử dụng từ láy độc đáo: đùn đùn, lao xao, dắng dỏi… - Câu thơ lục ngôn, cô đọng hàm súc trong bài thất ngôn bát cú Đường luật. c. Kết luận: 0,5 - Khẳng định lại nội dung và nghệ thuật của bài thơ, nêu bài học bản thân, liên hệ thực tế. *Lưu ý: - Chỉ cho điểm tối đa khi học sinh đạt cả hai yêu cầu về kĩ năng và kiến thức. Nếu học sinh có suy nghĩ riêng nhưng hợp lí vẫn chấp nhận.