TẠI SAO TÀU VŨ TRỤ ĐƯỢC PHÓNG THEO CHIỀU QUAY CỦA TRÁI ĐẤT
34- Tại sao tàu vũ trụ được phóng theo chiều quay của trái đất?
Các vận động viên muốn nhảy xa phải lấy đà, muốn ném lao cũng lấy
đà. Đó là sự lợi dụng lực quán tính. Lực quán tính đã giúp vận động
viên hay cây lao, bay xa hơn. Khi phóng tên lửa thuận theo hướng quay
của trái đất, chính là chúng ta đã mượn thêm lực quán tính này.
Ai cũng biết trái đất tự quay quanh mình nó theo chiều từ Tây sang
Đông. Nhưng trái đất quay với tốc độ nhanh bao nhiêu, và tên lửa có
thể mượn được bao nhiêu lực tự quay này?
Thực tế, không phải mọi điểm trên trái đất đều quay với tốc độ như
Đa số các sân bay vũ trụ
nhau. Càng gần Bắc cực và Nam cực, tốc độ quay càng chậm. Càng gần
được đặt gần xích đạo để lợi
xích đạo, tốc độ quay càng lớn (Hình tượng này giống như chiếc đĩa hát
dụng lực quay của trái đất.
quay trên máy quay đĩa. Cùng một vòng quay, nhưng các điểm ở rìa đĩa
hát đi được một đoạn đường dài hơn so với các điểm ở tâm đĩa). Trung
tâm Bắc và Nam cực quay với tốc độ gần bằng không. Nhưng ở vùng xích đạo, tốc độ này lên tới 465
mét/giây. Bởi vậy, trừ hai khu vực ở trung tâm Bắc cực và Nam cực, còn tại hầu hết các điểm khác,
con người đều có thể lợi dụng lực quay của trái đất.
Khi tàu vũ trụ phóng lên ở vùng xích đạo, vận tốc của nó sẽ được cộng thêm vận tốc quay của trái đất
(tức là 465 mét/giây). Và do vậy, dù lực phóng ban đầu của tàu có yếu hơn một chút, nó vẫn dễ dàng
thắng được sức hút trái đất. Tuy nhiên càng lên các vĩ độ cao (gần hai cực hơn), tốc độ quay của trái
đất càng chậm, do đó tên lửa càng ít lợi dụng được lực quay này.