1. PHÂN TÍCH BÀI THƠ - NÊU MỐI QUAN HỆ GIỮA NGUYỄN KHUYẾN VÀ DƯƠNG...

2.1.2. Phân tích bài thơ - Nêu mối quan hệ giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê: + Nguyễn Khuyến sinh năm 1835, quê ở Hà Nam. + Dương Khuê sinh năm 1839, quê ở Hà Tây. + Cả hai đều thi đỗ khoa thi năm 1868 và kết thân từ những ngày đầu đăng khoa. + Khi giặc Pháp chiếm đóng, mỗi người mỗi cách sống nhưng vẫn giữ tình bạn cũ. + Năm 1902, được tin Dương Khuê mất, Nguyễn Khuyến đã viết bài thơ chữ Hán Văn đông niên Vân Đình tiến sĩ Dương Thượng thư (Viếng bạn đồng niên là Tiến sĩ Vân Đình Thượng thu họ Dương). Sau đó, ông tự dịch bài thơ này ra tiếng Việt. Bài thơ Nôm Khóc Dương Khuê được truyền tụng rộng rãi hơn bài thơ chữ Hán. - Bài thơ thể hiện tình bạn gắn bó như duyên trời định sẵn giữa hai người qua những kỉ niệm. - Nỗi đau của tác giả khi nghe tin bạn mất: đau đớn đến rụng rời chân tay, cảm thấy cô đơn, trống vắng. - Biểu hiện rõ nhất qua hai câu thơ cuối: Tuổi già hạt lệ như sương, Hơi đâu ép lấy hai hàng lệ rơi!