ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GENI. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA...

BÀI 3ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GENI. Khái quát về điều hoà hoạt động của gen- Điều hoà hoạt động của gen chính là điều hoà lượng sản phẩm của gen dc tạo ra trong tế bào nhằm đảm bảo cho hoạt động sống của tế bào phù hợp với điều kiện môi trường cũng như sự phát triển bình thường của cơ thể.- Ở sinh vật nhân sơ, điều hoà hoạt động gen gen chủ yếu được tiến hành ở cấp độ phiên mã.- Ở sinh vật nhân thực, sự điều hoà phức tạp hơn ở nhiều cấp độ từ mức ADN (trước phiên mã), đến mức phiên mã, dịch mã và sau dịch mã.II. Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ1. Mô hình cấu trúc ope ron Lac- các gen có cấu trúc liên quan về chức năng thường dc phân bố liền nhau thành từng cụm và có chung 1 cơ chế điều hoà gọi chung la ôpe ron- cấu trúc của 1 ôperon gồm :+ Z,Y,A : các gen cấu trúc+ O (operator) : vùng vận hành+ P (prômoter) : vùng khởi động+ R: gen điều hoà2. Sự điều hoà hoạt động của ôperon lac* Khi môi trường không có lactôzơ: gen điều hoµ R tổng hợp prôtêin ức chế, prôtêin ức chế gắn vào gen vận hành O làm ức chế phiên mã của gen cấu trúc (các gen cấu trúc không biểu hiên)* Khi môi trường có lactôzơ: gen điều hoà R tổng hợp prôtêin ưc chế, lactôzơ như là chất cảm ứng gắn vào và làm thay đổi cấu hình prôtêin ức chế, prôtêin ức chế bị bất hoạt không găn dc vào gen vận hành O nên gen được tự do vận hành hoạt động của các gen cấu trúc A,B,C giúp chúng phiên mã và dịch mã (biểu hiện).