PHÂN TÍCH QUỎ TRỠNH SẢN XUẤT GIỎ TRỊ THẶNG DƯ. QUỎ TRỠNH SẢN XUẤT T...

1) Phân tích quỏ trỡnh sản xuất giỏ trị thặng dư. Quỏ trỡnh sản xuất tư bản chủ nghĩa là sựthống nhất giữa quá trỡnh sản xuất ra giỏ trị sử dụng, giỏ trị và giỏ trị thặng dư. Quỏ trỡnh sản xuất này có hai đặc điểm là công nhân làm việc dưới sự kiểm soát của nhà tư bản; toàn bộ sản phẩm làm ra thuộc về nhà tư bản.Nghiờn cứu quỏ trỡnh sản xuất trong xớ nghiệp tư bản chủ nghĩa, ta cần giả định ba vấn đề là nhà tư bản mua tư liệu sản xuất và sức lao động đúng giá trị; khấu hao máy móc vật tư đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và năng suất lao động ở một trỡnh độ nhất địnhVí dụ giả định. Để sản xuất sợi, một nhà tư bản chi phí cho các yếu tố sản xuất như mua 10kg bông hết 20USD; mua sức lao động một ngày (8 giờ) là 5 USD; hao mũn mỏy múc để chuyển 10kg bông thành sợi là 5 USD.Giả định trong 4 giờ đầu của ngày lao động, bằng lao động cụ thể của mỡnh, người công nhân vận hành máy móc đó chuyờn được 10kg bông thành sợi có giá trị là 20 USD, bằng lao động trừu tượng của mỡnh, người công nhân đó tạo ra được một lượng giá trị mới là 5 USD, khấu hao máy móc là 5 USD. Như vật giá trị của sợi là 30 USDNếu quỏ trỡnh lao động dừng lại ở đây thỡ nhà tư bản không có lợi gỡ và người công nhânkhông bị bóc lột. Theo giả định trên, ngày lao động là 8 giờ nên người công nhân tiếp tục làm việc 4 giờ nữa. Trong 4 giờ này, nhà tư bản chỉ cần đầu tư thêm 10 kg bông hết 20USD và hao mũn mỏy múc 5 USD để chuyển 10kg bông nữa thành sợi. Quỏ trỡnh lao động tiếp tục diễn ra và kết thúc quỏ trỡnh này, người công nhân lại tạo ra được số sản phẩm sợ có giá trị là 30 USD nữa.Như vậy, trong 8 giờ lao động, người công nhân tạo ra lượng sản phẩm sợi có giá trị bằng giá trị của bông 20kg thành sợi là 40 USD + giá trị hai lần khấu hao máy móc là 10 USD + giá trị mới do sức lao động của công nhân tạo ra trong ngày là 10 USD. Tổng cộng là 60USD;Trong khi đó nhà tư bản chỉ đầu tư 20kg bông có giá trị 40 USD + hao mũn mỏy múc hai lần 10 USD + mua sức lao động 5 USD. Tổng cộng là 55 USD;So với số tư bản ứng trước (55 USD), sản phẩm sợi thu được có giá trị lớn hơn là 5 USD (60USD – 55USD). 5 USD này là giá trị thặng dư mà nhà tư bản thu được. Vậy, giá trị thặng dư là phần giá trị dôi ra ngoài giá trị hàng hoá sức lao động do người công nhân làm thuê tạo ra và bị nhà tư bản chiếm đoạt, không trả tiền.