CHƯƠNG 2 RIÊNG CHO TỪNG TRƯỜNG HỢP HOÀN THUẾ. TUY NHIÊN, QUA CÁC QUY Đ...

2.5. Giải quyết tranh chấp về hoàn thuế giá trị gia tăng

qua cũng bộc lộ một số vấn đề bất cập, cần tiếp tục khắc phục, tập trung chủ

Tranh chấp liên quan đến hoàn thuế GTGT là tình trạng mâu thuẫn, bất

yếu là vấn đề hoàn thuế và sự lợi dụng cơ chế này.

đồng và xung đột quan điểm, lợi ích giữa đối tượng có yêu cầu hoàn thuế và

Những bất cập trong các quy định pháp luật về hoàn thuế GTGT, cụ thể là:

cơ quan thuế trong quá trình hoàn thuế GTGT.

Các trường hợp hoàn thuế GTGT quá nhiều; Văn bản hướng dẫn về

Thứ nhất: Tranh chấp liên quan đến hoàn thuế GTGT phát sinh giữa các

điều kiện phải thanh toán qua ngân hàng để được hoàn thuế GTGT chưa

chủ thể tham gia hoàn thuế GTGT, bao gồm đối tượng có quyền hoàn thuế

thống nhất; Quy định về phân loại hồ sơ hoàn thuế GTGT chưa rõ ràng; Thời

GTGT, các chủ thể này thường có các quyền và lợi ích đối lập nhau.

hạn giải quyết hoàn thuế GTGT chưa hợp lý.

Thứ hai:

Đối tượng tranh chấp về hoàn thuế chính là những lợi ích liên

Cũng trong quá trình thực hiện pháp luật về hoàn thuế GTGT, nhiều đối

quan đến số thuế được hoàn. Khoản tiền này phản ánh mối quan hệ lợi ích giữa

tượng đã lợi dụng những bất cập của pháp luật hoàn thuế GTGT kể trên,

15

16

thuế GTGT cần thiết phải có những quan điểm hợp lý, khả thi và nhất quán

cũng như việc lợi dụng những kẽ hở của luật pháp đã trục lợi cho bản thân,

"rút ruột" ngân sách nhà nước. Các sai phạm, gian lận về hoàn thuế GTGT

trong chính sách hoàn thuế để đảm bảo nguyên tắc công bằng, bình đẳng của các

tập trung chủ yếu ở các trường hợp sau:

chủ thể trong việc áp dụng và thực hiện chính sách về hoàn thuế GTGT ở Việt

Nam. Mặt khác, quá trình hoàn thiện pháp luật về hoàn thuế GTGT cũng phải

Lập hồ sơ giả/công ty

"ma" để xin hoàn thuế; Làm hồ sơ xuất khẩu

tuân thủ theo các định hướng, chỉ đạo cải cách về Thuế của Đảng và Chính

khống; Mua/bán hóa đơn GTGT khống; Việc gian lận để hoàn thuế GTGT là

một căn bệnh khó chữa. Để giải thích lý do, ngành Thuế cho rằng doanh

phủ. Xuất phát từ những quan điểm này để đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy

nghiệp trốn lậu thuế, khai man để được hoàn thuế GTGT là do một số qui

định pháp luật về hoàn thuế GTGT hiện hành theo một trật tự khoa học mới,

định chủ quan về việc hoàn thuế làm sai lệch bản chất của thuế GTGT. Còn

sẽ hạn chế được tối đa những rủi ro phát sinh trong quá trình áp dụng và thực

về phía các doanh nghiệp, họ đánh giá cơ chế hoàn thuế hiện nay còn quá

hiện các quy định pháp luật về hoàn thuế GTGT trong đời sống kinh tế - xã

nhiều bất cập, từ khi kê khai cho đến khi khi chính thức nhận nhận được văn

hội.

bản hoàn thuế của cơ quan thuế thì một phần không nhỏ lượng vốn của

Trước hết, hoàn thiện pháp luật về hoàn thuế GTGT phải đảm bảo tính

doanh nghiệp đã bị Nhà nước chiếm dụng được ngụy biện bằng cách

"chờ

hiệu quả và khả thi. Yêu cầu này đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách, các

hoàn thuế". Chính vì vậy, các tranh chấp về hoàn thuế GTGT có xu hướng

nhà lập pháp và giới luật học trong quá trình sửa đổi, hoàn thiện pháp luật về

ngày càng tăng.

hoàn thuế GTGT cần tính đến tính khả thi của mỗi quy định, tính hiệu quả,

Thực tế chế định hoàn thuế GTGT ở nước ta hiện vẫn còn một số tồn

lợi ích thu được khi đặt ra các quy định đó.

tại, vướng mắc như đã nêu ở những phần trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến

Thứ hai, hoàn thiện pháp luật về hoàn thuế GTGT phải bảo đảm tính

uy tín, kinh tế, vật chất của các doanh nghiệp, thâm hụt ngân sách nhà nước,

thống nhất phù hợp với pháp luật thuế GTGT và pháp luật về hệ thống thuế,

đồng thời ảnh hưởng đến niềm tin của các doanh nghiệp làm ăn chân chính

đồng thời, đồng bộ với pháp luật kinh tế, tài chính của đất nước. Pháp luật

đối với chính sách hoàn thuế GTGT của Nhà nước.

hoàn thuế GTGT ở Việt Nam có phạm vi đối tượng điều chỉnh rộng nên có tác

Vì vậy, pháp luật về hoàn thuế GTGT ở nước ta cần phải được tiếp tục

động và liên quan đến một số luật khác như: Luật doanh nghiệp, Luật quản lý

nghiên cứu, chỉnh lý kịp thời để phù hợp hơn với điều kiện kinh tế - xã hội của

thuế, Luật ngân hàng… Ngoài ra, để triển khai có hiệu quả các văn bản chính

đất nước, đáp ứng được tính năng động của nền kinh tế trong thời kỳ hội nhập.

sách, pháp luật về hoàn thuế GTGT trên thực tế đòi hỏi các văn bản điều chỉnh

về nghiệp vụ quản lý thuế, nghiệp vụ tài chính ngân hàng phải đồng bộ, giúp

cho các giao dịch kinh tế thể hiện tính minh bạch, chế độ kế toán, hóa đơn,