SỰ PHĨNG XẠ- SỰ PHĨNG XẠ LÀ HIỆN TƯỢNG MỘT HẠT NHÂN TỰ ĐỘNG PHĨNG RA NHỮNG BỨC XẠ (GỌI LÀ TIA PHĨNG XẠ) VÀ BIẾN ĐỔI THÀNH HẠT NHÂN KHÁC
2. Sự phĩng xạ
- Sự phĩng xạ là hiện tượng một hạt nhân tự động phĩng ra những bức xạ (gọi là tia phĩng xạ) và biến
đổi thành hạt nhân khác.
- Tia phĩng xạ gồm các loại:
α
là hạt nhân của
2
4
He
.
β
−
là các hạt êlectron cĩ điên tích –e, cĩ vận tốc rất lớn.
β
+
là các pơzitron, cĩ điện tích +e.
γ
là sĩng điện từ
λ <
λ
X
.
- Tia α
cĩ tốc độ khoảng
2.10
7
m s
/
, làm ion hĩa mạnh các các nguyên tử trên đường đi của nĩ nên
năng lượng giảm nhanh (trong khơng khí đi được vài xentimét, khơng xuyên qua được tấm bìa dày 1mm).
- Khi phĩng xạ
α
thì nhân con lùi 2 ơ trong bảng hệ thống tuần hồn so với hạt nhân mẹ.
- Tia
β
phĩng ra với tốc độ lớn, cĩ thể xấp xỉ bằng tốc độ ánh sáng. Nĩ cũng làm ion hĩa mơi trường
nhưng yếu hơn tia
α
. Trong khơng khí cĩ thể đi được vài trăm mét và cĩ thể xuyên qua tấm nhơmdày cỡ
mm.
- Khi phĩng xạ
β
−
thì nhân con tiến 1 ơ trong bảng hệ thống tuần hồn so với hạt nhân mẹ.
- Khi phĩng xạ
β
+
thì nhân con lùi 1 ơ trong bảng hệ thống tuần hồn so với hạt nhân mẹ.
- Trong phĩng xạ
β
, ngồi êlectron, pơzitron cịn cĩ hạt nơtrinơ (ký hiệu
ν
) và phản nơtrinơ (ký hiệu
ν
:
) là các hạt khơng mang điện, cĩ khối lượng xấp xỉ băng 0, chuyển động với tốc độ xấp xỉ bằng tốc độ ánh
sáng.
- Trong phĩng xạ
γ
hạt nhân khơng biến đổi mà chỉ chuyển mức năng lượng. Tia
γ
là sĩng điện từ cĩ
bước sĩng ngắn (cỡ nhỏ hơn
10
−
11
m
). Nĩ cĩ tính chất như tia X, nhưng mạnh hơn. Cĩ khả năng đâm xuyên
mạnh hơn nhiều so với tia
α
,
β
.