2. Nêu được khái niệm tục ngữ; thuộc lòng và nội dung, nghệ thuật từng câu tục ngữ theo các chủ
đề: tục ngữ về thiên nhiên và lao động sán xuất; tục ngữ về con người và xã hội.
II. Phần Tiếng Việt:
-Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn.
- Việc lược bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:
+ Làm cho câu gọn hơn vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất
hiện trong câu đứng trước.
Rút gọn câu
+ Ngụ ý hoạt động đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ CN
- Cách dùng câu rút gọn. Khi rút gọn câu cần chú ý:
+ Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu
nói.
+ Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.
- Câu đặc biệt là loại câu không cấu tạo theo mô hình CN-VN.
- Tác dụng:
Câu đặc biệt
+ Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong câu;
+ Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng;
+ Bộc lộ cảm xúc;
+ Gọi đáp.
Câu chủ động Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào
người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).
Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của con người, vật khác
Câu bị động
hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).
- Về ý nghĩa: Trạng ngữ được thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên
nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.
- Về hình thức:
Thêm trạng
+ Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu hay giữa câu.
ngữ cho câu
+ Giữa TN với CN và VN thường có một quãng nghỉ khi nói hoặc một dấu phẩy khi
viết.
- Công dụng của trạng ngữ:
+ Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu góp phần làm cho nội
dung của câu được đầy đủ, chính xác.
+ Nối kết các câu, các đoạn với nhau góp phần làm cho đoạn văn, bài văn mạch lạc.
-Tách trạng ngữ thành câu riêng: Trong một số trường hợp, để nhấn mạnh ý, chuyển ý
hoặc những tình huống, cảm xúc nhất định, người ta có thể tách TN, đặc biệt là TN đứng
ở cuối câu, thành những câu riêng.
Dùng cụm chủ
- Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường,
gọi là cụm C-V, làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
vị để mở rộng
câu
- Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động
từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
- Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ
hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm.
Phép liệt kê
- Các kiểu kiệt kê:
+ Xét theo cấu tạo, có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo
từng cặp.
+ Xét theo ý nghĩa, có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến.
Yêu cầu
Bạn đang xem 2. - Đề cương ngữ văn học kỳ 2 - Havamath -
