KHÁI NIỆM VỀ TỪ NHIỀU NGHĨA

2. Khái niệm về từ nhiều nghĩa: Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và mộthay một số nghĩa chuyển, các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liênhệ với nhau.VD: Xác định từ đồng âm, từ nhiều nghĩa trong ví dụ sau:- Chúng ta cùng ngồi vào bàn (1) để bàn (2) công việc.- Bàn (3) phím của chiếc đàn này thật đẹp.Trong ví dụ trên có:Từ đồng âm là: bàn (1) và bàn (2)bàn(1) và Bàn (3)Từ nhiều nghĩa là: bàn (1) và Bàn (3)- Từ đồng âm là nhiều từ nhưng nghĩa các từ trong văn cảnh đều là nghĩa gốc(còn gọi là nghĩa chính của từ).- Còn từ nhiều nghĩa thì chỉ là một từ có một nghĩa gốc còn các nghĩa khác lànghĩa chuyển.Vậy làm thế nào để HS phân biệt được nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ?- Nghĩa gốc là nghĩa chính của từ.VD: Đôi mắt bé mở to.- Nghĩa chuyển được hiểu rộng ra từ nghĩa gốc.VD: Quả na mở mắt.Mùa xuân (1) là tết trồng câyLàm cho đất nước càng ngày càng xuân (2).Ta thấy rằng: “xuân” (2) được dùng theo nghĩa chuyển vì“xuân” có thể thay thếbằng “tươi đẹp”. Sau khi HS đã nắm bắt được bản chất của kiến thức, để chohọc sinh có kỹ năng phân biệt, giáo viên cần biên soạn thành những dạng bài tậphỗn hợp cả từ đồng âm và từ nhiều nghĩa để học sinh luyện tập.Tóm lại: Đối với học sinh lớp 5, học sinh phải giải nghĩa một số từ thôngqua các câu văn, các cụm từ cụ thể, xác định được nghĩa gốc và nghĩa chuyểncủa từ, phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm, tìm được một số ví dụ về sựchuyển nghĩa của từ, đặt câu với các nghĩa của từ nhiều nghĩa và các nghĩa củatừ đồng âm. Có như vậy các em mới phân biệt được đúng về từ đồng âm và từnhiều nghĩa.