CÂU 2.ANH/CHỊ HÃY PHÂN TÍCH CHI TIẾT TIẾNG SÁO TRONG ĐÊM TÌNH MÙA XUÂ...
4 - HS có thể trả lời nhiều cách như: Sống như thế nào để không phải nuối tiếc khi
nhìn lại quá khứ; đứng dậy sau khi vấp ngã để có cuộc sống tươi đẹp trong tương
lai; có niềm tin vào cuộc sống.
II TẬP LÀM VĂN
1 Suy nghĩ về vai trò của niềm tin trong cuộc sống.
Nêu vấn đề nghị luận:
+ Niềm tin là hi vọng của con người vào những điều tốt đẹp vẫn luôn tồn tại trong cuộc sống.
+ Chỉ khi có được niềm tin vào con người và cuộc đời thì những điều tốt đẹp mới có thể xuất
hiện.
+ Chỉ khi giữ được niềm tin thì con người mới tạo nên kì tích, và hơn nữa, mới có thể thư
thái và hạnh phúc dù ở trong nghịch cảnh.
+ Niềm tin là điều quan trọng nhưng nên tùy trường hợp để vận dụng, không nên đặt niềm tin
mù quáng, thiếu căn cứ bởi điều đó sẽ phản tác dụng, sẽ đem đến sự hoài nghi, phủ nhận tất
cả, sống thiếu lí tưởng sau này.
+ Để giữ được niềm tin, giữ được sự tồn tại của những giá trị tốt đẹp, cần có một cái nhìn
sáng suốt, đặt niềm tin đúng chỗ. Hơn nữa cần phải có lập trường kiên định, có niềm tin đủ
lớn, và đặc biệt cần sống một cách nhân văn, tự tạo nên những điều tốt đẹp để tỏa bóng cho
mình và cho đời.
+ Trong xã hội ngày nay, bên cạnh những người sống quá thực dụng, chẳng hề có niềm tin,
những người ngây thơ đến ấu trĩ thì vẫn có những người có lí tưởng, có niềm tin và chính họ
đã định hướng cho sự phát triển của xã hội.
2 Phân tích chi tiết tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân ớ Hồng Ngài. Từ đó liên hệ
với chi tiết bát cháo hành của Thị Nở mang cho Chí Phèo để làm rõ vai trò của chi
tiết nghệ thuật trong truyện ngắn.
* Mở bài.
-Giới thiệu khái quát về hai tác giả, hai tác phẩm.
-Khái quát hai chi tiết nghệ thuật.
* Thân bài.
-Chi tiết nghệ thuật chính là "các tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa lớn về cảm xúc và tư
tưởng” (Từ điển thuật ngữ văn học) trong tác phẩm văn học. Chi tiết nghệ thuật được biểu
hiện phong phú, có thể là một nét chân dung nhân vật, một hành vi lời nói, một biểu hiện cử
chỉ, phản ứng nội tâm, một nét phong cảnh, môi trường, một biểu hiện sinh hoạt, một khâu
quan hệ nào đó trong đời sống của nhân vật.
-Truyện ngắn là tác phẩm tự sự cỡ nhỏ. Đặc điểm của truyện ngắn phải ngắn gọn, cô đúc,
kiệm lời, dung lượng nhỏ nhưng sức chứa lớn. Các chi tiết được lựa chọn đưa vào truyện
ngắn phải độc đáo, giàu ý nghĩa nghệ thuật.
+ Chi tiết tiếng sáo trong truyện ngắn "Vợ chồng A Phủ" là một nét vẽ rất thực về cảnh Tây
Bắc, trực tiếp đưa người đọc vào không khí náo nức, rộn ràng, khơi gợi nhiều khát khao của
con người những đêm tình mùa xuân.
+ Chi tiết bát cháo hành trong truyện ngắn Chí phèo là biểu hiện tình người ấm nóng nơi làng
Vũ Đại khô khát yêu thương, khơi dậy tình thương trong con người.
-> Trong tác phẩm văn học, chi tiết đóng vai trò quan trọng góp phần làm nên nét độc đáo
trong nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của tác phẩm.
Chi tiết tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài.
- Hình tượng tiếng sáo nằm ở phần giữa tác phẩm, đó là những thanh âm của tiếng sáo vùng
núi cao Tây Bắc trong đêm tình mùa xuân. Sau những chuỗi ngày sống chỉ mang ý nghĩa của
sự tồn tại, tê liệt, chai lì cái nồng nàn của lửa, của men rượu, cái tươi vui rộn rã của mùa xuân
Hồng Ngài đã đánh thức tâm hồn Mị, tiếng sáo đã vọng đến đôi tai Mị. Tiếng sáo được miêu
tả từ xa đến gần, với những cung bậc khác nhau: "khi tiếng sáo lấp ló ngoài đầu núi, tiếng sáo
văng vẳng gọi bạn đầu làng, tiếng sáo lửng lơ bay ngoài đường, trong đầu Mị, rập rờn tiếng
sáo,tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi".
+ Trước hết, đây là chi tiết có ý nghĩa tả thực về nét đẹp văn hóa của miền núi cao Tây Bắc.
Tiếng sao vang lên với những cung bậc khác nhau, khi xa khi gần, khi trầm bổng
khoan thai, khi rập rờn, khi lấp ló.
Âm thanh tiếng sáo vang lên những ca từ mộc mạc thể hiện lẽ sống hồn nhiên, yêu đời,
phóng khoáng của những con người nơi đây.
-> Tiếng sáo mang đến chất thơ, làm dịu mát cuộc sống trăm đắng ngàn cay với nỗi đời cơ
cực của con người nơi đây, khiến mảnh đất Tây Bắc vốn xa lạ, hoang vu trở nên gần gũi,
thơ mộng.
+ Không dừng lại ở ý nghĩa tả thực, chi tiết tiếng sáo góp phần diễn tả vẻ đẹp tâm hồn Mị
trong đêm tình mùa xuân.
Tiếng sáo lay thức tâm hồn Mị, khiến lòng Mị thiết tha, bồi hồi, nhẩm thầm bài hát của
người đang thổi và những kí ức đẹp đẽ nồng nàn của người con gái đã trở về.
Tiếng sáo đã làm bừng lên khát vọng sống, Mị ý thức hiện tại mình vẫn còn trẻ, Mị ý
thức về quyền hạnh phúc.
Tiếng sáo khiến Mị quên đi thực tại khổ đau: khi Mị định ăn lá ngón để chết ngay chứ
không muốn nghĩ về ngày trước nữa thì tiếng sáo lửng lơ ngoài đường lại đưa Mị trở
về với niềm khát sống, khi bị trói đứng cả đêm, tâm hồn Mị vẫn bay bổng cùng tiếng
sáo, tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi.
-> Tiếng sáo trở thành biểu tượng đẹp đẽ cho khát vọng tự do, khát vọng sống, khát vọng
tình yêu trong tâm hồn Mị. Chi tiết tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân đã góp phần thể hiện
tư tưởng, thái độ của nhà văn và thành công của ngòi bút Tô Hoài. Đó là tấm lòng nâng niu
trân trọng của nhà văn đối với nét đẹp văn hóa và vẻ đẹp tâm hồn con người Tây Bắc. Chi
tiết giàu chất thơ, lai láng dư vị trữ tình có sức sống lâu bền trong tầm hồn người đọc.
* Chi tiết bát cháo hành khi Thị Nở mang cho Chí Phèo.
- Bát cháo hành xuất hiện ở gần cuối thiên truyện. Khi Chí Phèo uống rượu nhà Tự Lãng đã
không về túp lều của mình mà ra thẳng bờ sông. Ở đó, Chí bắt gặp Thị Nở - người đàn bà
ngớ ngẩn, xấu ma chê quỷ hờn, đi kín nước nhưng ngủ quên ở bờ sông. Khung cảnh hữu tình
cùng với hơi men của rượu đã đưa đến mối tình Chí Phèo - Thị Nở. Sau đêm đó, Chí bị cảm,
Thị Nở thương tình, sau một đêm trằn trọc suy nghĩ, Thị chạy đi tìm gạo và nấu cháo hành
mang sang cho Chí.
+ Bát cháo hành - biểu tượng của tình người rất thật, rất hồn nhiên, vô tư, không vụ lợi mà
Thị Nở dành cho Chí.
+ Bát cháo hành - vị thuốc giải cảm cho Chí. Ăn bát cháo hành hơi nóng nghi ngút đã làm
cho Chí "vã mồ hôi ra như tắm"
.