B NG TÓM T T KI N TH C C B N V T V NGẢ Ắ Ế Ứ Ơ Ả Ề Ừ ỰĐ N V Ơ Ị...

1. B ng tóm t t ki n th c c b n v t v ngả ắ ế ứ ơ ả ề ừ ự

Đ n v

ơ ị

bài h c

ọ

Khái ni m

ệ

Ví dụ

T đ n

ừ ơ

Là t ch g m m t ti ng ừ ỉ ồ ộ ế Sông, núi,

h c, ăn ọ

T ph c

ừ ứ

Là t g m hai hay nhi u ti ng ừ ồ ề ế Qu n áo, ầ

sông núi

Qu n áo, m i ầ ỏ

T ghép

ừ

Là nh ng t ph c đ ữ ừ ứ ư ợ ạ c t o ra b ng cách ghép ằ

các ti ng có quan h v i nhau v nghĩa ế ệ ớ ề

m t ệ

mù m , lao ờ

T láy

ừ

Là nh ng t ph c có quan h láy âm gi a các ữ ừ ứ ệ ữ

xao

ti ng ế

Tr ng nh ắ ư

tr ng gà ứ

Thành ngữ Là lo i t có c u t o c đ nh, bi u th m t ý ạ ừ ấ ạ ố ị ể ị ộ

bóc, đen như

nghĩa hoàn ch nh (t ỉ ươ ng đ ư ơ ng nh ư ộ ừ m t t )

c súng ủ

Nghĩa c a t

ủ ừ

Là n i dung (s v t, tính ch t, ho t đ ng, quan ộ ự ậ ấ ạ ộ

h ...) mà t bi u th ệ ừ ể ị

T nhi u

ừ ề

"lá ph i" c a ổ ủ

Là t mang nh ng s c thái ý nghĩa khác nhau ừ ữ ắ

thành phố

nghĩa

do hi n t ệ ượ ng chuy n nghĩa ể

Là hi n t ệ ượ ng đ i nghĩa c a t t o ra nh ng t ổ ủ ừ ạ ữ ừ

Hi n t

ệ ượ

ng

chuy n nghĩa

ể

nhi u nghĩa (nghĩa g c --> nghĩa chuy n, nghĩa ề ố ể

c a t

ủ ừ

đen, nghĩa bóng)

Ru i đ u ồ ậ

mâm xôi

T đ ng âm

ừ ồ

Là nh ng t gi ng nhau v âm thanh nh ng ữ ừ ố ề ữ

nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì t i nhau ớ

mâm xôi đ u. ậ

Qu - trái, ả

T đ ng

ừ ồ

Là nh ng t có nghĩa gi ng nhau ho c g n ữ ừ ố ặ ầ

m t – ch t ấ ế

gi ng nhau ố

T trái nghĩa

ừ

Là nh ng t có nghĩa trái ng ữ ừ ượ c nhau x u - t t, cao ấ ố

- th p ấ

Phi c , ho ơ ả

T Hán Vi t

ừ ệ

Là nh ng t g c Hán đ ữ ừ ố ượ c phát âm theo cách

c a ng ủ ư ờ i Vi t ệ

xa

lom khom, lả

T t

ừ ượ

ng hình Là t g i t hình dáng, dáng v , tr ng thái c a s ừ ợ ả ẻ ạ ủ ự

l ướ t

v t ậ

róc rách, m ầ

T t

ừ ượ

ng thanh Là t mô ph ng âm thanh c a t nhiên, con ng ừ ỏ ủ ự -

ườ i

ầ m

Là đ i chi u s v t, s vi c này v i s v t, s ố ế ự ậ ự ệ ớ ự ậ ự

So sánh

vi c khác có nét t ệ ươ ng đ ng v i nó nh m tăng ồ ớ ằ

Im nh thóc ư

s c g i hình, g i c m cho s di n đ t ứ ợ ợ ả ự ễ ạ

Là g i tên s v t, hi n t ọ ự ậ ệ ợ ng này b ng tên s ằ ự

Thuy n v ề ề

v t, hi n t ậ ệ ượ ng khác có nét t ươ ng đ ng v i nó ồ ớ

có nh b n ớ ế

Ẩ

n d

ụ

nh m tăng s c g i hình, g i c m cho s di n ằ ứ ợ ợ ả ự ễ

chăng...

đ t. ạ

là phép tu t g i ho c t đ v t, cây c i, con ừ ọ ặ ả ồ ậ ố

v t… b ng các t ng th ậ ằ ừ ữ ườ ng đ ượ ử ụ c s d ng

chim ri là dì

Nhân hoá

cho chính con ng ườ i nh suy nghĩ, tính cách ư

sáo s u ậ

giúp tr nên g n gũi, sinh đ ng, h p d n, g n ở ầ ộ ấ ẫ ắ

bó v i con ng ớ ườ ơ i h n.

Là bi n pháp tu t phóng đ i m c đ , quy mô, ệ ừ ạ ứ ộ

tính ch t c a s v t, hi n t ấ ủ ự ậ ệ ượ ng đ ượ c miêu t ả

N t ng khúc ở ừ

Nói quá

đ nh n m nh, gây n t ể ấ ạ ấ ượ ng, tăng s c bi u ứ ể

ru t ộ

c m ả

là g i tên s v t, hi n tọ ự ậ ệ ượng khái ni m nàyệb ng tên c a m t s v t, hi n tằ ủ ộ ự ậ ệ ượng, khái

Ch c n trong ỉ ầ

ni m khác có quan h g n gũi v i nó nh m làmệ ệ ầ ớ ằ

Hoán dụ

xe có m t trái ộ

tăng s c g i, hình g i c m cho s di n đ t.ứ ợ ợ ả ự ễ ạ

tim

Hoán d g m có 4 ki u thụ ồ ể ường g p:ặ

Là m t bi n pháp tu t dùng cách di n đ t t ộ ệ ừ ễ ạ ế

Con mi n ở ề

Nói gi m nói

ả

nh , uy n chuy n, tránh gây c m giác quá đau ị ể ể ả

Nam ra thăm

tránh

bu n, ghê s , n ng n , tránh thô t c, thi u l ch ồ ợ ặ ề ụ ế ị

lăng Bác

sự

Chi u chi u ề ề

Là s p x p, n i ti p hàng lo t t hay c m t ắ ế ố ế ạ ừ ụ ừ

l i nh chi u ạ ớ ề

cùng lo i đ di n t đ ạ ể ễ ả ượ c đ y đ h n, sâu s c ầ ủ ơ ắ

chi u – Nh ề ớ

Li t kê

ệ

h n nh ng khía c nh khác nhau c a th c t , t ơ ữ ạ ủ ự ế ư

ng ườ i th c ụ

t ưở ng, tình c m ả

n khăn đi u ữ ề

v t vai ắ

Vì lòng yêu

T Qu c – ổ ố

Đi p ng

ệ ữ

Là bi n pháp l p l i t ng (ho c c câu) đ ệ ặ ạ ừ ữ ặ ả ể

Vì xóm làng

làm n i b t ý, gây c m xúc m nh. ổ ậ ả ạ

thân thu c ộ

Con h ươ u đi

Là l i d ng đ c s c v âm, v nghĩa c a t đ ợ ụ ặ ắ ề ề ủ ừ ể

ch ợ Đ ng ồ

Nai - Đi qua

Ch i ch

ơ ữ

t o s c thái dí d m, hài h ạ ắ ỏ ướ c... làm câu văn

nghé l i nhai ạ

h p d n và thú v . ấ ẫ ị

th t bò ị