MỐI QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA LIÊN XÔ, CÁC NỚC ĐÔNG ÂU VÀ CÁC NỚC XHCN KHÁC
Câu 4: Mối quan hệ hợp tác giữa Liên Xô, các nớc Đông Âu và các nớc XHCN khác?
a. Quan hệ hợp tác kinh tế: Hội đồng tơng trợ kinh tế (SEV).
* Hoàn cảnh thành lập :
- Các nớc Đông Âu xây dựng CNXH cần tổ chức quốc tế đẩy mạnh hợp tác, giúp
đỡ lẫn nhau về kinh tế, văn hoá, khoa học- kỹ thuật giữa Liên Xô và các nớc Đông Âu.
- Các nớc đế quốc thi hành chính sách cấm vận và bao vây kinh tế đối với các
nớc XHCN, cần hợp tác để tăng sức mạnh đối phó.
- 8-1-1949 Hội đồng tơng trợ kinh tế thành lập gồm các thành viên: Liên Xô, các nớc Đông Âu,
sau mở rộng CHDC Đức, Mông Cổ, CuBa, Việt Nam.
* Mục tiêu hoạt động:
- Phối hợp các nớc XHCN trong các kế hoạch kinh tế dài hạn, phân công sản xuất theo hớng
chuyên ngành trong phạm vi các nớc XHCN, đẩy mạnh mua bán và trao đổi hành hoá, phát triển
công nghiệp,nông nghiệp, giao thông vận tải, khoa học - kỹ thuật.
* Tác dụng:
- Giúp đỡ, thúc đẩy các nớc XHCN phát triển về kinh tế, tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật đẩy mạnh
công cuộc xây dựng CNXH, nâng cao đời sống nhân dân. Nửa đầu năm 1970 các nớc trong khối
SEV sản xuất đợc:3,5% sản phẩm công nghiệp thế giới, nhịp độ tăng trung bình hàng năm 10%.
- Hạn chế khép kín cửa không hoà nhập với nền kinh tế thế giới đang ngày tăng.
“
”
b. Quan hệ hợp tác về quân sự chính trị: Tổ chức liên minh phòng thủ Vacsava.
* Hoàn cảnh thành lập:
- Năm 1955 các nớc thành viên khối quân sự Bắc Đại Tây Dơng (NATO) đã đa Tây Đức gia nhập
khối quân sự NATO,biến Tây Đức thành một lực lợng xung kích chống Liên Xô,CHDC Đức và
các nớc XHCN. Làm cho hoà bình và an ninh thế giới của các nớc Châu Âu bị uy hiếp nghiêm
trọng.
- Trớc tình hình đó nớc XHCN ở Đông Âu đã tổ chức Hội nghị ở Vacsava ký kết Hiệp
“
ớc hữu
nghị,hợp tác và tơng trợ Vacsava vào ngày 14/5/1955.
”
* Mục đích:
- Nhằm giữ gìn an ninh của các nớc thành viên, duy trì hoà bình ở Châu Âu và củng cố hơn nữa
tình hữu nghị, hợp tác và tơng trợ giữa các nớc thành viên XHCN.
- Các nớc thành viên thoả thuận trong trờng hợp một hay nhiều nớc tham gia hiệp ớc bị tấn công
quân sự, an ninh đất nớc bị uy hiếp. Các nớc tham gia hiệp ớc có nhiệm vụ giúp đỡ nớc bị tấn
công bằng mọi phơng tiện có thể có, dùng lực lợng vũ trang.
- Quyết định thành lập Bộ chỉ huy các lực lợng vũ trang chung, cử nguyên soái. Liên Xô Kônhép
làm Tổng t lệnh lực lợng vũ trang chung của khối Vacsava.
* Tính chất: Là một liên minh phòng thủ về quân sự- chính trị của Liên Xô và các nớc Đông Âu
nhằm chống lại âm mu gây chiến xâm lợc của khối quân sự NATO do đế quốc Mỹ cầm đầu.
* Vai trò:
- Trở thành một đối trọng với khối quân sự NATO, giữ gìn hoà bình ở Châu Âu và giữ vững nền
độc lập, an ninh của các nớc XHCN Đông Âu.
- Góp phần thúc đẩy thống nhất trang bị, hiện đại hoá và tăng cờng sức mạnh lực lợng vũ trang
của các nớc. Hình thành chiến lợc cân bằng về sức mạnh quân sự giữa các nớc XHCN với các nớc
đế quốc chủ nghĩa vào đầu những năm 1970.
- Năm 1991 sau sự biến động chính trị to lớn ở Đông Âu và sau việc thoả thuận chấm dứt Chiến
“
tranh lạnh giữa những ng
”
ời đứng đầu hai nớc Xô - Mỹ tổ chức Vacsava không còn thích hợp với
tình hình mới và tuyên bố giải tán.
c. Các mối quan hệ giữa Liên Xô, các nớc Đông Âu và các nớc XHCN.
* Liên Xô - Trung Quốc:
- 2/1950 Xô- Trung ký kết Hiệp
“
ớc hữu nghị liên minh tơng trợ Xô- Trung nhằm chống mọi âm
”
mu tấn công xâm lợc CNĐQ bên ngoài, Liên Xô giúp Trung Quốc chuyên gia, kỹ thuật để khôi
phục và phát triể kinh tế.
- Năm 1960 tình hình Xô- Trung căng thẳng, đối đầu. Đến năm 1969 xung đột vũ trang giữa quân
đội hai nớc đã nổ ra ở biên giới Xô - Trung.
- Năm 1989 Xô -Trung bình thờng hoá quan hệ.
* Liên Xô - Đông Âu (Anbani).
- Từ những năm 1960 trở đI quan hệ Liên Xô - Anbani trở nên căng thẳng, đối đầu hai bên cắt
đứt mối quan hệ Anbani rút khỏi Hiệp ớc Vacsava và SEV.
- Năm 1991 Liên Xô - Anbani bình thờng hoá quan hệ trở lại.
* Liên Xô - Triều Tiên, Cu Ba, Việt Nam:
- Các nớc trên đã nhận sự giúp đỡ đắc lực của Liên Xô và các nớc XHCN khác góp phần quan
trọng để nhân đân các nớc đánh bại CNĐQ, CNTD cũ và mới giành độc lập dân tộc và tiến lên
xây dựng CNXH. Mối quan hệ Trung Quốc, Việt Nam từ năm 1992 trở lại đây cứng bình thờng
hoá trở lại.
B. Các nớc á, Phi, Mỹ La Tinh
sau chiến tranh thế giới thứ hai.