B. THEO CHƯƠNG TRÌNH NÂNG CAO (3,0 ĐIỂM)VÌ SAO SAU CHIẾN TRANH T...
Câu 4.b. Theo chương trình Nâng cao (3,0 điểm)Vì sao sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ và Liên Xô chuyển sang thế đối đầu và đi tới tình trạng chiến tranh lạnh? Sự kiện nào được xem là khởi đầu gây nên cuộc Chiến tranh lạnh?Bài giải gợi ý: * Các nguyên nhân đối đầu giữa hai cường quốc Mĩ – Liên Xô và đi tới tình trạng chiến tranh lạnh.Hai cường quốc Mĩ – Liên Xô từ liên minh chống phát xít đã chuyển sang thế đối đầu, mâu thuẫn Đông - Tây sau Chiến tranh thế giới thứ hai.- Đối đầu về mục tiêu và chiến lược giữa hai cường quốc: Liên Xô chủ trương duy trì hòabình, an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả của chủ nghĩa xã hội và dẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới. Ngược lại, Mĩ ra sức chống phá Liên Xô và các nước XHCN, đẩy lùi phong trào cách mạng nhằm thực hiện mưu đồ bá chủ thế giới. - Sau chiến tranh, Mĩ đã vươn lên thành một nước tư bản giàu mạnh nhất, vượt xa các nước tư bản khác và tự cho mình có quyền lãnh đạo thế giới. Với Kế hoạch Mácsan (6-1947), Mĩ viện trợ khoảng 17 tỉ USD giúp các nước Tây Âu phục hồi nền kinh tế bị tàn phá sau chiến tranh, tập hợp các nước Tây Âu vào liên minh quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu.- Mĩ hết sức lo ngại ảnh hưởng to lớn của Liên Xô cùng những thắng lợi của các cuộc cách mạng dân chủ nhân dân ở các nước Đông Âu, đặc biệt là sự thành công của cách mạng Trung Quốc với sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống thế giới, trải dài từ Đông Âu tới phía đông châu Á. Tháng 1-1949, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế để hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước XHCN. Tháng 4-1949, Mĩ thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là liên minh quân sự lớn nhất của các nước tư bản phương Tây do Mĩ cầm đầu nhằm chống Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu. Tháng 5-1955, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Tổ chức Hiệp ước Vácsava là liên minh chính trị- quân sự mang tính chất phòng thủ của các nước XHCN châu Âu.Sự ra đời của NATO và Tổ chức Hiệp ước Vácsava đã đánh dấu sự xác lập cục diện hai cực, hai phe của cuộc Chiến tranh lạnh bao trùm cả thế giới.* Sự kiện được xem là khởi đầu gây nên cuộc Chiến tranh lạnh. Đó là thông điệp của Tổng thống Truman tại Quốc hội Mĩ ngày 12-3-1947 khởi đầu cho chính sách chống LiênXô. Trong đó, Tổng thống Mĩ khẳng định sự tồn tại của Liên Xô là nguy cơ lớn đối với nước Mĩ và đề nghị viện trợ khẩn cấp 400 triệu USD cho hai nước Hi Lạp và Thổ Nhĩ Kì.- “Học thuyết Truman” nhằm: 1. Củng cố các chính quyền phản động và đẩy lùi phong trào đấu tranh yêu nước ở Hi Lạp và Thổ Nhĩ Kì; 2. Biến hai nước Hi Lạp và Thổ Nhĩ Kì thành những căn cứ tiền phương chống Liên Xô và các nước dân chủ nhân dân Đông Âu từ phía nam của các nước này.