TRÌNH BÀY CẤU TRÚC HOÁ HỌC VÀ CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA ADN

Câu 2 : Trình bày cấu trúc hoá học và cấu trúc không gian của ADN? Tại sao nói

ADN chỉ có tính ổn định tơng đối?

Đáp án Điểm

* Cấu trúc hóa học của ADN.

0,25điểm

- ADN (axit đêôxiribônuclêic) đợc cấu tạo từ các nguyên tố chủ yếu là: C, H, O,

N, P...

- ADN là đại phân tử có kích thớc và khối lợng phân tử lớn.

- ADN đợc cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là các nuclêôtit.

- Một nuclêôtit gồm 3 thành phần: Axit phôtphoric H

PO

, đờng đêôxiribô

C

H

O

và bazơnitric, trong đó bazơnitric là thành phần quan trọng nhất. Có 4 loại

bazơnitric là A, T, G, X. Do các nuclêôtit chỉ khác nhau ở thành phần bazơnitric

nên ngời ta dùng tên bazơnitric để gọi tên các nuclêôtit.

- Thành phần, số lợng trật tự sắp xếp các đơn phân đã tạo ra vô số loại ADN khác

nhau từ đó quy định tính đa dạng cho sinh vật.

* Cấu trúc không gian của ADN.

- Do Oatxơn và Cric công bố năm 1953.

- ADN là một chuỗi xoắn kép gồm hai mạch đơn song song xoắn đều quanh một

trục theo chiều từ trái sang phải.

- Trên mỗi mạch đơn các nuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết hoá trị bền vững

giữa đờng của nuclêôtit này với axit của nuclêôtit bên cạnh.

- Giữa hai mạch đơn các nuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết hiđrô theo

nguyên tắc bổ sung, trong đó một bazơnitric có kích thớc lớn phải đợc bù bằng một

bazơnitric có kích thớc nhỏ. A đi với T bằng hai liên kết hiđrô, G đi với X bằng ba

liên kết hiđrô. Do đó khi biết trật tự sắp xếp các nuclêôtit trên mạch đơn này có thể

suy ra trật tự sắp xếp các nuclêôtit trên mạch đơn kia.

- ADN xoắn có tính chất chu kì, mỗi chu kì xoắn gồm 10 cặp nu, cao 34A

, đờng

kính 20A

.

- Tỉ lệ (A+T)/(G+X) đặc trng cho loài.

* Tính ổn định của ADN chỉ có tính chất tơng đối:

- Cấu trúc ADN ổn định nhờ:

+ Trên hai mạch đơn các nuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết hoá trị bền

vững.

+ Giữa hai mạch đơn các nuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết hiđrô có số lợng

rất lớn.

- Tính ổn định của ADN chỉ có tính tơng đối vì:

+ Liên kết hiđrô có số lợng lớn nhng là liên kết yếu nên khi khi cần liên kết hiđrô

có thể đứt, hai mạch đơn của ADN tách nhau ra để ADN tái sinh và sao mã.

+ ADN có khả năng đột biến (đột biến gen).

+ ở kì đầu giảm phân I có thể xảy ra hiện tợng bắt chéo trao đổi đoạn tạo thông

tin di truyền mới.