CHƯƠNG 7. VAI TRỊ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNGMỤC TIÊU
2.2.2. Điều tiết độc quyền tự nhiên Độc quyền tự nhiên là một doanh nghiệp cung ứng tồn bộ hàng hĩa và dịch vụ trênthị trường, cĩ sức mạnh thị trường. Độc quyền tự nhiên hình thành do 3 nguyên nhân: Phátminh sáng chế, kiểm sốt đầu vào, qui định của Chính phủ và cĩ đặc điểm chủ yếu là đườngAC khơng uốn cong thành hình chữ U mà dốc thoải xuống trục hồnh và tiệm cận với trụchồnh, đường MC luơn nằm dưới đường AC và khơng bao gờ cắt đường AC ở điểm cực tiểu.Nếu khơng điều tiết độc quyền tự nhiên thì độc quyền tự nhiên sẽ lũng đoạn tồn ngành vàgây ra những trục trặc nhất định là tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng và của xã hội.Cĩ 2 phương pháp điều tiết: + Điều tiết qua giá: Xác định cho độc quyền tự nhiên một mức giá tối đa (giá trần) .+ Điều tiết qua sản lượng: Xác định cho độc quyền tự nhiên một mức sản lượng tốithiểu.Phương pháp điều tiết qua sản lượng dễ được chấp nhận nhất, vì đĩ là phương phápthỏa thuận và thương lượng. Các loại chi phí cho điều tiết thường gồm : chi phí hành chính,chi phí tổ chức, chi phí bắt buộc khác.Cần so sánh hiệu quả, mục tiêu điều tiết với các chi phí này.P DMMRP
M
CPC
BPB
ACAMCPA
QM
QC
QB
QA
QHình 7.2. Điều tiết độc quyền tự nhiênChính phủ khơng điều tiết ở QA
và PA
(vì ở đây thua lỗ) và ở QB
và PB
(vì ở đây ĐQTNcĩ lợi nhuận) và ở QC
và PC
chính là mức sản lượng tối thiểu và mức giá tối đa (giá trần) màChính phủ quy định cho độc quyền tự nhiên.